ਮਿੱਟੀ ਤੇ ਘੁਮਿਆਰ

- ਪ੍ਰੋਫ਼ੈਸਰ ਕਵਲਦੀਪ ਸਿੰਘ ਕੰਵਲ

ਮਿੱਟੀ ਤੇ ਘੁਮਿਆਰ ਦਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਬੇਹਦ ਰਹੱਸਵਾਦੀ ਹੈ; ਤਾ-ਉਮਰ ਘੁਮਿਆਰ ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਗੁੰਨ੍ਹਦਾ, ਘੜ੍ਹਦਾ, ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਕਾਰ ਦੇ ਕੇ ਅਨੇਕਾਂ ਸਿਰਜਨਾਵਾਂ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕਰਦਾ, ਫ਼ੇਰ ਅੱਗ ਵਿੱਚ ਤਪਾ ਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਪਕਾਉਂਦਾ ਅਤੇ ਅੰਤ ਆਪਣੀਆਂ ਇਹਨਾਂ ਹੀ ਮਿੱਟੀ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਮੁੱਲ ਬਦਲੇ ਵੇਚ ਕੇ ਆਪਣੇ ਢਿੱਡ ਦੀ ਅੱਗ ਦੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਜਰੂਰਤਾਂ ਦੇ ਗੱਠੜ ਦਾ ਭਾਰ ਢੋਂਣ ਦਾ ਵਸੀਲਾ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ; ਪਰ ਉਸਦੇ ਇਸ ਜੀਵਨ ਦੀ ਅੰਤਿਮ ਪੂਰਨਤਾ ਉਸ ਦਿਨ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਉਹ ਜ਼ਿੰਦਗੀ-ਭਰ ਆਪਣੇ ਹੱਥੋਂ ਘੜੀ ਗਈ ਇਸੇ ਹੀ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਕੋਲੋਂ ਖ਼ੁਦ ਆਪਣੇ ਮੂਲ ਆਕਾਰ ਵਿੱਚ ਵਾਪਿਸ ਘੜ੍ਹ ਕੇ ਉਸੇ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਏਕਾਕ੍ਰਿਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ !

~0~0~0~0~

- پروفیسر کولدیپ سنگھ کنول

مٹی تے گھمیار دا رشتہ بے حد رہسوادی ہے؛ تا-عمر گھمیار مٹی نوں گنھدا، گھڑھدا، وکھ-وکھ طرحاں دے آکار دے کے انیکاں سرجناواں دی رچنا کردا، پھیر اگّ وچّ تپا کے اس نوں پکاؤندا اتے انت اپنیاں ایہناں ہی مٹی دیاں رچناواں نوں ملّ بدلے ویچ کے اپنے ڈھڈّ دی اگّ دی شانتی اتے اپنیاں ضرورتاں دے گٹھڑ دا بھار ڈھونن دا وسیلہ کردا رہندا ہے؛ پر اسدے اس جیون دی انتم پورنتا اس دن آؤندی ہے جدوں اوہ زندگی-بھرندگی اپنے ہتھوں گھڑی گئی اسے ہی مٹی دے کولوں خود اپنے مول آکار وچّ واپس گھڑھ کے اسے مٹی وچّ ایکاکرت ہو جاندا ہے !