ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀ - ਦਾਜ ਦੀ ਧਾਰਾ / منی کہانی - داج دی دھارا

- ਪ੍ਰੋਫ਼ੈਸਰ ਕਵਲਦੀਪ ਸਿੰਘ ਕੰਵਲ

"ਤੈਨੂੰ ਸਿੱਧੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੱਸ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਆਪਣੀ ਜਾਇਦਾਦ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਪਾ ਕੇ ਮੇਰੀ ਕੁੜੀ ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਮਕਾਨ ਖਰੀਦ ਕੇ ਦੇ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਮੈਂ ਤੇਰੇ, ਤੇਰੇ ਮੁੰਡੇ ਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਪੂਰੇ ਪਰਿਵਾਰ 'ਤੇ ਦਾਜ ਦਾ ਕੇਸ ਦਰਜ ਕਰਾ ਕੇ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਅੰਦਰ ਤੁੰਨਾ ਦਵਾਂਗਾ |" ਥਾਣੇ ਵਿੱਚ ਕੁੜੀ ਦਾ ਪਿਓ ਮੁੰਡੇ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਧਮਕੀ ਦਿੰਦਿਆਂ ਹੋਇਆਂ ਬੋਲਿਆ |

"ਜੇ ਮਕਾਨ ਮੈਂ ਖਰੀਦ ਕੇ ਦਵਾਂਗਾ, 10-15 ਲੱਖ ਜੇ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਪੱਲਿਓਂ ਪਾਵਾਂਗਾ, ਤੇ ਬਾਕੀ ਜੋ ਬਣਿਆ ਉਸਦਾ ਬੈਂਕ-ਲੋਨ ਵੀ ਮੇਰੇ ਮੁੰਡੇ ਦੇ ਹੀ ਸਿਰ ਹੋਵੇਗਾ, ਫ਼ੇਰ ਕੁੜੀ ਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਕਿਉਂ, ਮਕਾਨ ਮੇਰੇ ਮੁੰਡੇ ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਹੋਵੇਗਾ | ਪਹਿਲੀ ਗੱਲ ਮਕਾਨ ਲੈਣਾ ਨਾ ਲੈਣਾ ਮੁੰਡੇ ਕੁੜੀ ਦਾ ਆਪਸੀ ਮਾਮਲਾ ਹੈ, ਮੇਰਾ ਪੈਸਾ ਦੇਣਾ ਨਾ ਦੇਣਾ ਇਹ ਮੇਰੇ ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਮੁੰਡੇ ਦੇ ਵਿੱਚ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਹੈ, ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦਾ ਇਸ ਵਿੱਚ ਬੋਲਣ ਦਾ ਕੋਈ ਹੱਕ ਨਹੀਂ ਬਣਦਾ ! ਬਾਕੀ ਜਿਵੇਂ ਹੁਣ ਤੂੰ ਦਾਜ ਦੇ ਕੇਸਾਂ ਦਾ ਡਰਾਵਾ ਦੇ ਕੇ ਆਪਣੀ ਕੁੜੀ ਦੇ ਨਾਮ ‘ਤੇ ਮਕਾਨ ਖਰੀਦਵਾ ਰਿਹਾ ਹੈਂ ਤਾਂ ਤੇਰੇ ਵਰਗਿਆਂ ਦਾ ਕੀ ਭਰੋਸਾ ਕਿ ਕਲ ਨੂੰ ਮੇਰੀ ਅਤੇ ਮੁੰਡੇ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਭਰ ਦੀ ਕਮਾਈ ਦਾ ਬਣਿਆ ਸਾਰਾ ਕੁਝ ਹੀ ਦੱਬ ਦੇ ਧੱਕਾ ਮਾਰ ਦੇਵੇਂ | ਜੇ ਤੇਰੀ ਇੰਨੀ ਹੀ ਜ਼ਿੱਦ ਹੈ ਕਿ ਤੂੰ ਆਪਣੀ ਕੁੜੀ ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਮਕਾਨ ਲੈਣਾ ਹੈ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਪੱਲਿਓਂ ਲੈ, ਤਾਂ ਕਿ ਕੱਲ ਨੂੰ ਤੂੰ ਜਾਣੇ ਤੇ ਤੇਰੀ ਕੁੜੀ ਜਾਣੇ |" ਮੁੰਡੇ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨੇ ਸਪਸ਼ਟ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ |

"ਦੇਖੋ, ਦੇਖੋ, ਦੇਖੋ, ਥਾਣੇਦਾਰ ਸਾਹਿਬ ! ਤੁਹਾਨੂੰ ਮੈਂ ਕਿਹਾ ਸੀ ਨਾ ਇਹ ਦਹੇਜ ਮੰਗਦੇ ਨੇ ! ਦੇਖਿਆ ਹੁਣੇ ਤੁਹਾਡੇ ਸਾਹਮਣੇ ਮੇਰੇ ਕੋਲੋਂ ਦਹੇਜ ਮੰਗ ਲਿਆ | ਮੈਂ ਦਾਜ ਦੀ ਦਰਖਾਸਤ ਦਰਜ ਕਰਾਣੀ ਹੈ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਪੂਰੇ ਪਰਵਾਰ 'ਤੇ |" ਲਾਗੇ ਸਮਝੌਤਾ ਕਰਾਣ ਲਈ ਮੋਹਤਬਰ ਬੰਦਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬੈਠੇ ਥਾਣੇਦਾਰ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਿਤ ਹੁੰਦਿਆਂ ਕੁੜੀ ਦੇ ਪਿਓ ਨੇ ਕਹਿੰਦਆਂ ਇਓਂ ਸ਼ਾਤਰ ਹਾਸਾ ਹੱਸਿਆ ਕਿ ਜਿਵੇਂ ਹੁਣ ਸੋਨੇ ਦੇ ਅੰਡੇ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਮੁਰਗੀ ਨੂੰ ਵੱਢਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲ ਗਿਆ ਸੀ |

ਲਾਗੇ ਬੈਠਾ ਥਾਣੇਦਾਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਮਹੁਤਬਰ ਹੈਰਾਨ ਕਿ ਆਖ਼ਰ ਦਾਜ ਮੰਗਿਆ ਕਿਸ ਨੇ ਸੀ ? ਤੇ ਸ਼ਾਇਦ ਕਾਨੂੰਨ ਵੀ ਅਜਿਹੀ ਕਿਸੇ ਧਾਰਾ ਉੱਤੇ ਚੁੱਪ ਸੀ ਜਿੱਥੇ ਕੁੜੀ ਦੇ ਪਿਓ ਵਲੋਂ ਮੁੰਡੇ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਧਮਕਾ ਕੇ, ਝੂਠੇ ਮੁਕੱਦਮਿਆਂ ਦਾ ਡਰਾਵਾ ਦੇ ਕੇ, ਪੈਸੇ ਮੰਗੇ ਜਾਂਦੇ ਨੇ; ਸ਼ਾਇਦ ਦਾਜ ਦੀ ਧਾਰਾ ਇੱਕੋ ਪਾਸੇ ਹੀ ਬਣੀ ਲਗਦੀ ਸੀ |

~0~0~0~0~

- پروفیسر کولدیپ سنگھ کنول

"تینوں سدھی طرحاں دسّ دتا کہ اپنی جائداد وچّ حصہ پا کے میری کڑی دے نام 'تے مکان خرید کے دے، نہیں تاں میں تیرے، تیرے منڈے تے تہاڈے پورے پریوار 'تے داج دا کیس درج کرا کے ساریاں نوں اندر تنا دوانگا |" تھانے وچّ کڑی دا پیو منڈے دے پتا نوں دھمکی دندیاں ہویاں بولیا |

"جے مکان میں خرید کے دوانگا، 10-15 لکھ جے میں اپنے پلیوں پاوانگا، تے باقی جو بنیا اسدا بینک-لونک وی میرے منڈے دے ہی سر ہووےگا، پھیر کڑی دے نام تے کیوں، مکان میرے منڈے دے نام 'تے ہووےگا | پہلی گلّ مکان لینا نہ لینا منڈے کڑی دا آپسی معاملہ ہے، میرا پیسہ دینا نہ دینا ایہہ میرے اتے میرے منڈے دے وچّ دا معاملہ ہے، کسے ہور دا اس وچّ بولن دا کوئی حق نہیں بندا ! باقی جویں ہن توں داج دے کیساں دا ڈراوا دے کے اپنی کڑی دے نام ‘تے مکان کھریدوا رہا ہیں تاں تیرے ورگیاں دا کی بھروسہ کہ کلھ نوں میری اتے منڈے دی زندگی بھر دی کمائی دا بنیا سارا کجھ ہی دب دے دھکہ مار دیویں | جے تیری انی ہی ضدّ ہے کہ توں اپنی کڑی دے نام 'تے مکان لینا ہے تاں اپنے پلیوں لے، تاں کہ کلّ نوں توں جانے تے تیری کڑی جانے |" منڈے دے پتا نے سپشٹ جواب دتا |

"دیکھو، دیکھو، دیکھو، تھانیدار صاحب ! تہانوں میں کیہا سی نہ ایہہ دہیز منگدے نے ! دیکھیا ہنے تہاڈے ساہمنے میرے کولوں دہیز منگ لیا | میں داج دی درخاست درج کرانی ہے ایہناں دے پورے پروار 'تے |" لاگے سمجھوتہ کران لئی موہتبر بندیاں وچّ بیٹھے تھانیدار نوں سنبودھت ہندیاں کڑی دے پیو نے کہندآں اؤں شاطر ہاسہ ہسیا کہ جویں ہن سونے دے انڈے دین والی مرغی نوں وڈھن دا موقع مل گیا سی |

لاگے بیٹھا تھانیدار اتے ہور مہتبر حیران کہ آخر داج منگیا کس نے سی ؟ تے شاید قانون وی اجیہی کسے دھارا اتے چپّ سی جتھے کڑی دے پیو ولوں منڈے دے پتا نوں دھمکا کے، جھوٹھے مقدمیاں دا ڈراوا دے کے، پیسے منگے جاندے نے؛ شاید داج دی دھارا اکو پاسے ہی بنی لگدی سی |